Bihevrebûna ewleh li Swîsreyê
Bixêrhatin!
Di Destûra Bingehîn a Federal a Swîsreyê de rêbazên herî girîng ên ji bo jiyana bi hev re ya li Swîsreyê hene. Destûra Bingehîn di ser hemû qanûnên din re derdikeve pêş. Tu qanûneke din nikare destûrê binpê bike.
Hemû mirovên li Swîsreyê xwedî maf û erk in ku bi Destûra Bingehîn a Federal a Swîsre û qanûnê ji wan re hatiye dayîn. Ev bêyî ku baweriyên kesekî (mînak siyasî, olî an civakî) derbas bibin.
Mafên herî girîng di Destûra Bingehîn a Federal de hatine destnîşankirin.
Ji bo her kesî xalên jêrîn giring in.
- Hemû mirov li pêşberî qanûnê wekhev in. Cudakarî û nijadperestî qedexe ye.
- Jin û mêr xwedî mafên wekhev in û mafê wan heye ku jiyana xwe bi destê
xwe diyar bikin. - Her kes azad e ku fikra xwe bêje heta ku heqaret û tehdîd li kesên din neke
û tundûtûjiyê li kesên din neke. - Hemû kes azad in ku ol û baweriyên xwe bi awayekî aştiyane pêk bînin.
Tundiya di nava malbatê de
Şîdeta nav malbatê tundûtûjiya di nav malbatê an hevkariyê de ye û li Swîsreyê tê cezakirin. Ev tê de, wek nimûne: heqaret, girtina pereyan, destdirêjiya devkî û şîdeta cidî ya fizîkî, destdirêjiya seksî û zora li ser zarok, dê û bav an hevjînê xwe. Sinetkirina jinan, zewaca bi darê zorê û tundiya ji ber sedemên «namûsê» jî qedexe ye.
Kesên ku tûşî şîdeta nav malê bûne an jî kesên ku pê dizanin (mînak zarok, cîran an heval) dikarin polîs agahdar bikin. Polîs bi qanûnî mecbûr e ku di bûyerên şîdeta nav malê de tevbigere.
Ji bo her kesî xalên jêrîn giring in.
- Alîkariyê bistînin. Bi navendek şêwirmendiyê û / an polîs re bipeyîvin.
- Pêşî zanibin ku hûn dikarin di rewşa awarte de li ku derê alîkariyê bistînin, wek mînak li taxa xwe.
- Hejmarên girîng ên polîs (hejmara acîl 117) û kesên ku pê bawer in binivîsin û wan li ber destê xwe bihêlin.
- Belgeyên girîng ên ku aîdî we û zarokên we ne, ji kesê ku hûn pê bawer in re bihêlin.
Ji bo kesên derveyî
- Di rewşên awarte de: Xwe nexin xeterê. Bi telefona 117 tavilê polîs agahdar bikin.
- Ger hûn guman dikin şîdeta nav malê: Li ser gumanên xwe bi kesê bandorkirî re bipeyivin. Pêşniyar bikin ku bi kesê têkildar re bibin navendek şêwirmendiyê an polîs.
Ger gazî polîs bê kirin, ew dikarin kesê tundûtûjî bişînin derve û çend rojan qedexe bikin ku vegerin mala xwe.
Sitargehek parastî ye
Ger hevjîn û zarok di bin xeterek mezin de bin, ew dikarin li stargehekê werin bicihkirin. Cih veşartî ye û lêçûna rûniştinê tiştek nîne. Mêr jî dikarin bibin cihekî ewle.
Mafê rûniştinê
Kesên ku di nava malbatê de rastî tundiyê tên û ji hevjîna xwe cuda dibin dikarin destûra rûniştinê ya serbixwe bistînin. Ji bo vê yekê, divê ew delîlên tundûtûjiyê pêşkêş bikin û belgeyên bijîşkî, raporên polîs an raporên ji navendên şêwirmendiyê yên mexdûran radest bikin.

Help and advice
Emergency assistance (free numbers 24 hours a day)
Die Dargebotene Hand – anonymous help for adults | Tel. 143
Pro Juventute – anonymous help for children and teenagers | Tel. 147
General and legal advice
Swiss refugee council | Tel. 031 370 75 75
Frabina – counselling for binational couples and families | Tel. 031 381 27 01
Advice in cases of domestic and sexual violence
Forced Marriage Service | Tel. 0800 800 007 (in German, French and Italian)
Professional association of counselling against violence – Help for perpetrators of violence (in German and French)
National competence centre for violence-free ageing | Tel. 0848 00 13 13 (in German, French and Italian)
Radicalisation and extremism
Contact points Radicalisation and extremism
Racism / Discrimination
LGBTIQ-Helpline | Tel. 0800 133 133
Counselling network for victims of racism (in German, French and Italian)
Reporting plateform for Online Racist Hate Speech
Foundation against racism and anti-Semitism (in German and French)