Ku wada noolaanshaha si badqab leh wadanka Switzerland
Soo-dhawaada!
Dastuurka Federaalka ee Swiss ayaa qeexaaya xeerarka aasaaska u ah ku wada noolaanshaha Switzerland wuxuuna ka wada sareeyaa dhammaan sharciyada kale. Ma jiro sharci kale oo jebin kara dastuurka.
Dhammaan dadka ku nool Switzerland ayaa leh xuquuq iyo wajibaad kuwaasoo ku cad Dastuurka Federaalka ee Swiss iyo sharciga dalka. Kuwaan ayaa quseeya madax banaanida nooca siyaasada, diinta, bulshada iyo fikradaha kale ama caqiidooyinka qofku lahaan karo.
Dastuurka Federaalka waxaa ku jira xuquuqaha aasaasiga ah.
Qodobyada soo socda ayaa lagu dhaqmayaa
- Dadka oo dhan waa siman yahay sharciga hortiisa. Takoorka iyo isir nacaybku waa mamnuuc.
- Ragga iyo dumarku waxay leeyihiin xuquuq siman waxayna go’aansadaan noloshooda gaarka ah.
- Qof kasta xor ayuu u yahay fikirkiisa, marka uusan fikirkiisu aflagaado ku ahayn, khatar gelinayn ama rabshad kula kacayn dadka kale
- Qof kasta xor ayuu u yahay inuu doorto diintiisa uuna ku dhaqmo diintiisa si nabad ah.
Badqabka wadada
Xeerarka qaar ayaa jira si loo xaqiijiyo in qof kasta u adeegsado wadooyinka dadwaynaha si amaan ah. Waa inaad ilaalisaa xeerarkaan marka aad lugaynayso, baaskiil wado, ama wado gaari aadna wadada la hayso gaariyaasha kale. Si la iskaga ilaaliyo shilalka, waa muhiim in dhammaan dadka wada isticmaalaaya ay u dhaqmaan si xushmad leh oo ku dayasho mudan ayna ixtiraamaan dadka kale iyo gaariyaasha.
Lugaynaaya

Soco keliya marka gaarigu istaago (isha ka milicso).

Raac calaamada lugta.

Adeegso geeska wadada. Haddii uusan jirin gees wado oo la maro, ku soco cirifka wadada.

Istaag marka nalku casaan noqdo; soco marka uu cagaar noqdo.
Baaskiil wada

Xaqiiji inaad markasta xirato koofiyada amaanka ee baaskiilka.

Eeg calaamadaha iyo xaqa wadada.

Adeegso seedka baaskiilka.

Adeegso wadada oo ku wad gees gacanta midig.

Eeg geesaha oo ugu baaq dawarallada gacantaada.

Kaliya hal qof ayaa loo ogolyahay inuu wado baaskiilka
Tixgelinnada kale ee muhiimka ah, sharciyada iyo calaamadaha

Xiro dhar midab cad leh oo u adeegso nalka baaskiilkaaga.

Mar kasta xiro suunka amaanka marka aad gaari saaran tahay. Tan ayaa sidoo kale qusaysa dadka fadhiya kuraasta danbe.

Ha adeegsan taleefanka moobilka marka aad gaari wado.

Waa mamnuuc in khamro ama daroogo lagu isticmaalo adoo wadada haya.

Calaamadaha ayaa muujinaaya cida leh xaqa wadada iyo meesha aad gaariga ku wadi karto. Waxay sidoo kale muujinayaan khataraga jiri kara.

Gaadiidka dadwaynuhu bilaash maaha waana inaad haysataa tigidh sax ah.
Help and advice
Emergency assistance (free numbers 24 hours a day)
Die Dargebotene Hand – anonymous help for adults | Tel. 143
Pro Juventute – anonymous help for children and teenagers | Tel. 147
General and legal advice
Swiss refugee council | Tel. 031 370 75 75
Frabina – counselling for binational couples and families | Tel. 031 381 27 01
Advice in cases of domestic and sexual violence
Forced Marriage Service | Tel. 0800 800 007 (in German, French and Italian)
Professional association of counselling against violence – Help for perpetrators of violence (in German and French)
National competence centre for violence-free ageing | Tel. 0848 00 13 13 (in German, French and Italian)
Radicalisation and extremism
Contact points Radicalisation and extremism
Racism / Discrimination
LGBTIQ-Helpline | Tel. 0800 133 133
Counselling network for victims of racism (in German, French and Italian)
Reporting plateform for Online Racist Hate Speech
Foundation against racism and anti-Semitism (in German and French)